در ادامه مروری بر موضوع پذیرش فناوریهای نوظهور از سوی جامعه خواهیم داشت.
پذیرش فناوری های نوظهور از سوی جامعه
آرش نصیری طوسی – هنگامی که یک جامعه با یک پدیده نو در قالب یک نوآوری مواجه میشود (مانند هر سیستم طبیعی دیگری)، از خود پاسخی طبیعی نشان میدهد. دقیقاً مانند زمانی که به ورودی سیستم زیر، یک تابع پله اعمال میشود، پذیرش فناوری های نوظهور از سوی جامعه نیز میتواند به تدریج و با واکنشهای متفاوت صورت گیرد. در ادامه مروری بر موضوع پذیرش فناوریهای نوظهور از سوی جامعه خواهیم داشت.
در علم کنترل منحنی این پاسخ پله، دارای بخشهای مختلف و معیّنی است که با روابط ریاضی قابل محاسبه و تخمین است. از آنجایی که جامعه نیز مانند هر سیستم دیگری دارای روابط تعریفکننده مربوط به خود و بهاصطلاح تابع تبدیل است در نتیجه از تجربیات و دانش علم کنترل میتوان در این زمینه نیز استفاده کرد.
چرخه هایپ گارتنر
در سال ۱۹۹۵ جکی فِن یکی از تحلیلگران موسسه تحقیقاتی و مشاوره گارتنر، برای نخستین بار چرخه هایپ را برای ترسیم پاسخ و پذیرش فناوری های نوظهور از سوی جامعه معرفی کرد. گفتنی است که موسسه گارتنر هر ساله بیش از ۱۰۰ مورد از این چرخه را در صنایع و موضوعات مختلف تولید کرده است. این چرخه کمک میکند تا روند بلوغ نوآوری قابل مشاهده شود.
این چرخه نموداری است که روند بلوغ، پذیرش و کاربرد عمومی فناوریهای مشخص را در گذر زمان نشان میدهد. چرخه هایپ بیان میدارد که روند فناوریهای نوین دارای پنج مرحله مختلف است. این چرخه برای نمایش روندی از مراحل حیات یک فناوری نوظهور استفاده می شود که از تولد تا بلوغ و در آخر، کاربردی شدن و پذیرش گسترده یک فناوری را بررسی میکند.
مراحل حیات یک فناوری موجود در این چرخه، مرجع مناسبی برای بازاریابی و فناوریهای نوظهور خواهد بود.
تحلیل پذیرش فناوریهای نوظهور با استفاده از چرخه هایپ گارتنر
همه ما هر روز کم و بیش شاهد ظهور فناوریهای جدیدی هستیم که ادعاهای بزرگی دارند. در حالی که فقط تعداد معدودی از این فناوریها هستند که در آخر به اهداف خود میرسند. تعداد بسیاری از آنها نیز کارایی چندانی ندارند و شکست میخورند. اما چگونه میتوان به یک حقیقت روشن میان آنچه که درست است و غیر از آن دست پیدا کرد.
چرخه هایپ ابزار بسیار مناسبی برای تحلیل بررسی پذیرش فناوری های نوظهور از سوی جامعه است. این چرخه با ارائه یک نمای کلی از چگونگی رشد و تکامل فناوری، آن را در یک دوره زمانی معین قابل مشاهده میکند. این چرخه به صنایع مختلف کمک میکند تا در جهت درست اهداف تجاری و کسبوکار خود به طور اثربخش تلاش کنند.
مراحل پنجگانه چرخه هایپ گارتنر
مراحل پنجگانه چرخه هایپ گارتنر به ترتیب زیر است:
- راهاندازی فناوری
- اوج انتظارات
- شیب سَرخوردگی
- شیب روشنگری
- سطح سوددهی
بیشتر بخوانید:
- معرفی برنامه MAX HOME برای جابجایی ایمن در منازل توسط شرکت TK Elevator
- روغن سپاهان چه انواع و کاربردهایی دارد؟
- بررسی روغن هیدرولیک آسانسور و تأثیرات آن
راهاندازی فناوری
این مرحله به عنوان نخستین گام در پیدایش یک فناوری، بسیار مهم و حیاتی است. مرحله مذکور زمانی شکل میگیرد که یک فناوری ارزشمند است و بهصورت بالقوه توانایی دستیابی به موفقیت را دارد. در این مرحله، جریانهای تبلیغاتی مانند راهاندازی محصول (کالا یا خدمات) و یا ارائه عمومی به منظور آگاهسازی مردم و پذیرش فناوری های نوظهور از سوی جامعه به طور دقیقتر مخاطبان هدف، برگزار میشود.
تولیدکنندگان سعی میکنند تا جایی که امکان دارد کالا یا خدمات خود را خوب و شایسته معرفی کنند. به این صورت میتوانند هرچه بیشتر توجه مردم را به سمت خود جلب کنند. البته همواره این امکان نیز وجود دارد که در زمان راهاندازی، فناوری مزبور هنوز به شکل تجاری و عملیاتی قابل ارائه نباشد.
اوج انتظارات
بهتدریج با افزایش توجهات مردم به این فناوری خاص، نگاههای بیشتری به آن جلب شد. همچنین اشتیاقها برای استفاده نسبت به این فناوری به اوج خود میرسد. در یک جریان رفت و برگشتی نیز، اشتیاق توجه مردم نسبت به این محصول توسط روزنامهها، تبلیغات، مجلات و شبکههای اجتماعی هر لحظه تشدید و تقویت میشود.
البته در برخی مواقع بعضی از فناوریها به دلایل مختلفی که از این بحث خارج است به طور موفقیتآمیز رشد نکرده، در همینجا طعم تلخ شکست را میچشند.
شیب سَرخوردگی
در این زمان و پس از آنکه انتظارات مردم به نقطه اوج خود رسید، به دلیل عدم پرداختن بیشتر رسانهها و مطبوعات به این موضوع و در کنار آن پرداختن به موضوعات جدید دیگر، میزان علاقه به موضوع مورد بحث کاهش یافته است. همچنین ممکن است این علاقه به طور کامل از بین میرود. زیرا دیگر این فناوری جدید نبوده، کمتر کسی تمایل به صحبت درباره آن را دارد.
به عبارت دیگر مردم از صحبت زیاد و طولانی در مورد یک فناوری خسته شده، دوست دارند به موضوعات جذاب دیگر بپردازند. از طرفی گاهی مواقع خود تولیدکننده نیز دیگر انگیزهای برای تبلیغات بیشتر ندارد.
همچنین از دیگر دلایل عدم پرداختن به موضوع این فناوری، آن است که تولیدکننده در مواردی بدقولی کرده است. همچنین ممکن است به وعدههایی که پیشتر داده بود عمل نکرده است. در نتیجه این امر کاربران را بیش از پیش دلسرد میکند.
شیب روشنگری
در این مرحله که دیگر تبوتابهای اولیه فروکش کرده و جامعه به یک واقعنگری قابل قبول رسیده است. به دلیل تلاش خستگیناپذیر تولیدکننده و تمرکز پیگیرانه او بر روی فناوری مربوطه (البته اگر باشد) و ایجاد فهم درستی از فواید و کاربرد آن، مردم دوباره شروع به بحث و کنکاش راجع به موضوع آن فناوری کردهاند. به این ترتیب به درک عمیقی از سودمندی آن میرسند و به مزایای آن پی میبرند.
در این مرحله تولیدکننده با ابزار و راههای مختلف و متنوع نشان میدهد که چقدر این فناوری نو به صنایع و البته زندگی مردم کمک کرده، راههای سخت پیشین را ساده میسازد.
سطح سوددهی
اکنون که جامعه با واقعیتهای پیرامون این محصول و فناوری مرتبط با آن آشنا شده و به کاربردهای اصلی و عملی آن آگاه شده، زمان سود دهی تولید فناوری فرارسیده است. از آنجا که دیگر اکنون ابزارهای اولیه مربوط به این فناوری نیز به پایداری رسیده است، در صورت هوشمندی تولیدکننده، معمولا نسلهای دوم و سوم محصولات مرتبط با این فناوری به موقع به بازار ارائه میشوند.
سخن پایانی
در ادامه برای آشنایی بیشتر شما، یک نمونه از این نمودارها را مشاهده میکنید. اکنون سخنی با شما با این توضیحات و آشنایی با چرخه گارتنر، به نظرتان در حال حاضر وضعیت این چرخه در صنعت آسانسور و پلهبرقی ایران و جهان چگونه است؟