همه چیز درباره موتورخانه آسانسور | ابعاد، استانداردها و الزامات مورد نیاز

نعیمه گلی، کابین نیوز – موتورخانه آسانسور محل کنترل عملکرد آسانسور است. دسترسی به موتورخانه برای تمام افراد مجاز نیست و فقط سرویسکاران و افراد متخصص اجازه ورود به موتورخانه آسانسور را دارند. موتورخانه آسانسور دارای یک تابلو فرمان است که مهمترین قطعه در موتورخانه محسوب می‌شود؛ زیرا عملیات موتور آسانسور را کنترل می‌کند.

اتاق موتورخانه معمولا بر روی پشت بام ساخته می‌شود؛ مگر در موارد خاص که موتورخانه در قسمت پایینی آسانسور ساخته می‌شود. در این مقاله شما را با استانداردهای مربوط به موتورخانه و اجزایی که در این اتاقک قرار داده می‌شود؛ آشنا می‌کنیم.

10 نکته‌ی مهم در مورد استاندارد موتورخانه آسانسور

ساخت اصولی و استاندارد موتورخانه آسانسور اهمیت بالایی دارد؛ زیرا مهمترین قطعات آسانسور یعنی موتور و تابلوفرمان آسانسور در موتورخانه قرار می‌گیرند. به همین دلیل باید تمام موارد استاندارد در ساخت موتورخانه رعایت شود تا در عملکرد این وسیله حمل و نقل اختلالی ایجاد نشود. برخی از نکات استانداردی در ساخت موتورخانه آسانسور عبارتند از:

1. در ساخت موتورخانه باید از مواد مستحکم که ایجاد گرد و غبار هم نداشته باشد؛ استفاده کنیم.
2. مصالح مورد استفاده برای ساخت کف موتورخانه باید از جنس غیرلغزنده و زبر باشند.
3. دما و تهویه موتورخانه باید مناسب باشد.
4. سکوی موتور خانه باید مجهز به پله دسترسی باشد.
5. حتما باید قلابی برای تحمل 2000 کیلوگرم بار روی سقف نصب شود.
6. روشنایی موتورخانه باید کافی و مناسب باشد.
7. دور تا دور سکو برای جلوگیری از سقوط افراد باید نرده‌کشی شود.
8. یک تابلو سه فاز باید در نزدیکی درب ورودی موتورخانه نصب شود.
9. تجهیزات ساختمان مانند کابل و سیم‌ها نباید از موتورخانه عبور کنند.
10. ورودی موتورخانه آسانسور باید حداقل 180 سانتی متر ارتفاع داشته باشد.

نکته: لازم به ذکر است که مهندسان سازه باید با جانمایی و محسابات، مقدار نیروی وارد به کف موتورخانه را محاسبه نموده و با در نظر گرفتن ضرایب ایمنی و همچنین بررسی سوراخ‌ها و شکاف‌ها، هرگونه ضعف را جهت افزایش استحکام سازه برطرف نمایند.

برای آشنایی کامل با میزان روشنایی و تهویه استاندارد موتورخانه، می‌توانید به لینک‌های زیر مراجعه کنید و ویدئوهای مربوطه را مشاهده کنید:

• دانستنی‌های آسانسور (قسمت ۲) – روشنایی موتورخانه
• دانستنی‌های آسانسور (قسمت ۵) – تهویه موتورخانه

ابعاد مورتوخانه آسانسور

در هنگام طراحی و ساخت موتورخانه باید ابعاد دقیق و استاندارد آن را در نظر بگیرید. برخی موارد در محاسبه و تعیین ابعاد موتورخانه تاثیر دارند؛ که عبارتند از:

• حداقل فضای باز لازم برای جلوی تابلو فرمان آسانسور، 70 سانتی متر است.
• حداقل فضای باز لازم برای اطراف تجهیزات ثابت مانند موتور، 40 سانتی متر است.
• حداقل فضای باز لازم برای اطراف تجهیزات در حال چرخش مانند فلکه موتور، 60 سانتی متر است.
• ارتفاع موتورخانه از محل قرارگیری ماشین آلات باید حداقل 180 سانتی متر باشد.
• ارتفاع سقف موتورخانه تا روی قطعات در حال چرخش باید حداقل 30 سانتی متر باشد.
• ابعاد درب موتورخانه باید عرض 60 سانتی متر و ارتفاع 180 سانتی متر داشته باشد.
• درب باید به سمت بیرون باز شود.

الزامات و مقررات موتورخانه آسانسور

حال که با استانداردها و ابعاد دقیق موتورخانه آسانسور آشنا شدید، لازم است برخی از الزامات و مقررات مربوط به موتورخانه که در ادامه بررسی می‌کنیم را نیز بدانید.

دما

دما می‌تواند به طور قابل توجهی بر قطعات موجود در موتورخانه تأثیر بگذارد. طبق استانداردهای آسانسور UCSC، دمای موتورخانه باید در محدوده 60 تا 80 درجه فارنهایت باشد.

روشنایی و تهویه

اتاق آسانسور شما باید دارای تهویه مناسب و نور کافی باشد. روشنایی مناسب، محیط کاری ایمن و مطمئن را برای تکنسین‌ها فراهم می‌کند. همچنین باید چراغ‌های اضطراری نصب کنید تا در صورت قطع برق از آسیب جلوگیری شود.

طبق استانداردهای آسانسور UCSC، موقعیت نورپردازی باید به گونه‌ای باشد که هیچ سایه‌ای ایجاد نشود. طبق آئین نامه بین المللی ساختمان موتورخانه آسانسور باید یک سیستم تهویه مناسب برای جلوگیری از گرمای بیش از حد داشته باشد.

کپسول آتش نشانی

موتورخانه به دلیل وجود مواد الکتریکی و قابل احتراق در معرض آتش سوزی است. بنابراین، یک کپسول آتش نشانی از ضروریات موتورخانه است. طبق استانداردهای آسانسور UCSC، شما باید یک کپسول آتش نشانی 15 پوندی کلاس B-C در موتورخانه داشته باشید.

سیستم لوله کشی

برای ایمنی، باید از هرگونه سیستم لوله کشی در موتورخانه خودداری شود. طبق آیین نامه بین المللی ساختمان شما نباید هیچ سیستم لوله کشی را در موتورخانه قرار دهید زیرا می‌تواند برای تکنسین‌ها و سایر پرسنل خطرناک باشد.

رنگ موتورخانه

طبق الزامات عمومی دانشگاه میشیگان، باید از رنگ خاکستری روشن بر پایه روغن برای کف و از رنگ لاتکس نیمه براق سفید برای سقف و دیوارهای موتورخانه استفاده کنید.

دسترسی به موتورخانه

طبق آئین نامه بین المللی ساختمان فقط پرسنل مجاز و تکنسین ها باید کلید قفل درب موتورخانه را داشته باشند. لازم است از هرگونه دسترسی غیرمجاز به اتاق ماشین جلوگیری شود.

کنترل نویز

کنترل صدا در موتورخانه نیز ضروری است زیرا می‌تواند باعث ایجاد مزاحمت برای ساکنین و مسافران شود. برای ساخت دیوارهای موتورخانه باید از عایق صدا استفاده شود.

الزامات برق

نیازهای برق بسته به نوع سیستم آسانسور متفاوت است. با این حال، اکثر آسانسورها به دو مدار نیاز دارند. یکی برای راه اندازی کلید قطع کننده اصلی و دیگری برق رسانی به آسانسور است.

تجهیزات و قطعات موجود در موتورخانه آسانسور

همانطور که پیش تر گفتیم برخی از تجهیزات و قطعات مهم آسانسور در موتورخانه نصب می‌شود. این قطعات عبارتند از:

• سیستم محرکه یا همان موتور آسانسور
• تابلو فرمان آسانسور
• گاورنر آسانسور
• شاسی موتور آسانسور
• تجهیزات و دستگاه‌های تهویه هوای درون موتورخانه
• حس‌گرهای تشخیص آتش و دود و سیستم اطفای حریق

آیا همه آسانسورها به موتورخانه نیاز دارند؟

موتورخانه مکانی امن و مناسب برای تابلوفرمان، موتور و سایر اجزای پشتیبانی آسانسور است؛ اما ساخت موتورخانه علاوه بر صرف هزینه فراوان، موجب اشغال فضای زیادی هم می‌شود. به همین دلیل برخی از مالکان با مشکلاتی مانند کمبود بودجه یا کمبود فضای لازم برای ساخت موتورخانه مواجه هستند.

سوالی که بسیاری از افراد می‌پرسند این است؛ « آیا ساخت موتورخانه آسانسور اجباری است؟» پاسخ این سوال «خیر» است. همانطور که می‌دانید با پیشرفت تکنولوژی آسانسورهایی طراحی و نصب شده‌اند که نیازی به موتورخانه ندارند؛ به این آسانسورها، آسانسورهای Roomless گفته می‌شود. این نوع آسانسور علاوه بر صرفه جویی در فضا با استفاده از درایوهای احیا کننده، در مصرف برق و انرژی نیز صرفه جویی می‌کند.

کلام آخر

همانطور که گفتیم موتورخانه آسانسور فضایی است که برخی قطعات مانند موتور، تابلو فرمان و… در آن قرار می‌گیرند. موتورخانه اگر طبق مقررات و استانداردها ساخته نشود موجب بروز مشکلات فراوانی برای سیستم آسانسور می‌شود. به همین دلیل توصیه می‌شود مانند تمام موارد دیگر برای محاسبه دقیق ابعاد موتورخانه، طراحی و ساخت آن حتما با شرکت‌های فعال و باتجربه در این زمینه مشورت کنید.