8 علت کم و زیاد شدن صدای جاروبرقی

اگر تابه‌حال هنگام جارو کشیدن خانه ناگهان با صدای بلند و آزاردهنده جاروبرقی غافلگیر شده‌اید، بدانید که تنها نیستید. این مسئله برای کسانی که نیاز به تمرکز دارند یا کودکی در خانه دارند، می‌تواند دردسرساز شود. بدتر اینکه اگر به اختلالاتی مثل هایپراکوزیس (حساسیت به صدا) یا تینیتوس (وزوز گوش) دچار باشید، شنیدن صدای ناهنجار جاروبرقی ممکن است کاملاً برایتان غیرقابل‌تحمل باشد. چنین تغییراتی ممکن است به‌دلیل عوامل متعددی از جمله وضعیت فیلترها، گرفتگی لوله‌ها یا فرسودگی قطعات داخلی رخ بدهد. بنابراین در این مقاله می‌خواهیم به طور تخصصی، علت کم و زیاد شدن صدای جاروبرقی را بررسی کنیم و همچنین راهکارهای مفید و عملی برای کاهش صدا و نگهداری بهتر آن ارائه دهیم.

دلایل کم و زیاد شدن صدای جاروبرقی

در جدول زیر، می‌توانید ۸ علت کم و زیاد شدن صدای جاروبرقی را مشاهده کنید.

رایج‌ترین دلایل تغییر ناگهانی یا افزایش صدای جاروبرقی

گاهی صدای جاروبرقی همیشه یکسان نیست و در حین کار، ناگهان بلند یا غیرطبیعی می‌شود. علت کم و زیاد شدن صدای جاروبرقی ممکن است یکی از موارد زیر باشد:

۱. پُرشدن کیسه یا مخزن

اگر مخزن جاروبرقی از گردوخاک و زباله پر شود، جریان هوا کاهش پیدا می‌کند و موتور برای جبران، تحت فشار بیشتری کار می‌کند. این مسئله در نهایت منجر به صدای بیشتر و حتی کاهش قدرت مکش می‌شود.

۲. گرفتگی یا انسداد در لوله‌ها و شیلنگ‌ها

یکی از شایع‌ترین موارد برای علت کم و زیاد شدن صدای جاروبرقی، وجود انسداد در لوله‌ها است. ممکن است تکه‌های بزرگ زباله، مو یا نخ‌های بلند در مسیر هوای لوله گیر کنند و با کاهش گردش هوا، صدای موتور را به‌شکل محسوسی افزایش بدهند.

۳. کثیفی یا انسداد فیلترها

فیلترهای جاروبرقی برای جلوگیری از ورود گردوغبار به موتور طراحی شده‌اند. اگر آن‌ها مسدود یا کثیف باشند، جریان هوا محدود می‌شود و صدای دستگاه بالا می‌رود. گاهی نیز کاهش مکش همراه با افزایش صدا رخ می‌دهد که نشان می‌دهد باید حتماً فیلتر را تمیز یا تعویض کنید.

به عبارتی می‌توان این گونه گفت که تمام جاروبرقی‌ها اعم از جاروبرقی صنعتی، خانگی و … همگی در نوع عملکرد به هم شبیه هستند. در همه آن‌ها موتور، مخزن و فیلتر وجود دارد اما مسئله ای که سبب برتری یک جاروبرقی از دیگری می‌شود، نوع موتور، فیلتراسیون و … است که جهت پاسخ به این بخش لطفاً مقاله راهنمایی جاروبرقی صنعتی را مطالعه بفرمایید.

۴. خرابی بلبرینگ‌ها

بلبرینگ‌های موتور با کاهش اصطکاک، حرکت قطعات را روان می‌کنند. خراب شدن یا خشک شدن آن‌ها می‌تواند علت کم و زیاد شدن صدای جاروبرقی باشد و صدایی شبیه جیغ یا خرخر ایجاد کند که معمولاً بسیار آزاردهنده است.

۵. ایراد در فن یا پروانه موتور

پروانه موتور وظیفه جابه‌جایی هوا را برعهده دارد. اگر شکستگی، جمع‌شدن زباله یا هر نوع خرابی در این بخش ایجاد شود، صدای غیرعادی خواهید شنید.

۶. وجود اجسام خارجی در برس یا غلتک

گیرکردن مو، نخ یا حتی قطعات ریز در برس، می‌تواند صدای جاروبرقی را افزایش بدهد و کارایی دستگاه را هم پایین بیاورد.

۷. سوراخ شدن یا نشتی در لوله‌ها

اگر لوله جاروبرقی ترک داشته باشد یا نشتی داشته باشد، ضمن کاهش مکش، صداهای عجیبی مانند سوت شنیده می‌شود.

۸. ترازنبودن قطعات داخلی

گاهی اوقات پس‌از مدتی استفاده، بعضی قطعات داخلی جاروبرقی شل شده یا از جای اصلی خود خارج می‌شوند. در این حالت، دستگاه دچار لرزش و صدای اضافی می‌شود.

چگونه صدای جاروبرقی را بدون افت عملکرد کاهش دهیم؟

شاید به این فکر بیفتید که آیا می‌توانم برای کم‌کردن صدا، قدرت مکش را کم کنم؟ واقعیت این است که راهکارهای بهتری هم برای رفع علت کم و زیاد شدن صدای جاروبرقی وجود دارد که نیازی به قربانی‌کردن کارایی دستگاه ندارند:

• تمیز یا تعویض به‌موقع کیسه یا مخزن: تخلیه به‌موقع مخزن یا تعویض کیسه، اولین قدم برای جلوگیری از فشار بر موتور است.
• بازبینی لوله‌ها و شیلنگ‌ها: اگر احساس می‌کنید صدای جاروبرقی ناگهان افزایش یافته، به‌سرعت مسیر لوله و شیلنگ را بررسی کنید. کوچک‌ترین انسداد می‌تواند به طور مؤثری صدای دستگاه را بالا ببرد.
• مراقبت از فیلترها: فیلترهای جاروبرقی را حتماً طبق دستورالعمل شرکت سازنده تمیز یا تعویض کنید. برخی فیلترها قابل‌شست‌وشو هستند؛ اما برخی دیگر نیاز به تعویض دوره‌ای دارند. تمیزبودن فیلتر باعث جریان هوای بهتر و صدای کمتر می‌شود.
• بررسی منظم بلبرینگ‌ها: اگر هنگام روشن‌کردن جاروبرقی صدای جیغ یا ویز ویز به گوشتان می‌رسد، احتمالاً زمان تعویض یا روغن‌کاری بلبرینگ‌ها رسیده است. این کار تخصصی‌تر است و اگر تجربه ندارید، بهتر است به تعمیرکار مراجعه کنید.
• تمیزکردن فن موتور: جمع شدن زباله‌ها و گردوغبار روی پره‌های فن، موجب لرزش و ایجاد صدای شدید می‌شود. با یک سرویس دوره‌ای ساده، می‌توانید پروانه را از آلودگی‌ها پاک کنید.
• چک‌کردن برس یا غلتک: همان موها و نخ‌هایی که از روی فرش جمع می‌کنید، ممکن است به مرور در برس گیر بیفتند. تمیز‌کردن برس به‌صورت دوره‌ای، هم از صداهای اضافی جلوگیری می‌کند و هم عملکرد جاروبرقی را بهبود می‌بخشد.
• بررسی نشتی‌های احتمالی: اگر صدای سوت مانندی می‌شنوید، لوله یا اتصالات را از نظر سوراخ یا نشتی بررسی کنید و در صورت لزوم آن‌ها را تعویض یا تعمیر نمایید.
• استفاده از لوازم جانبی مناسب: توصیه می‌شود همیشه از سری‌ها و لوازم جانبی مختص همان مدل جاروبرقی استفاده کنید. استفاده از قطعات ناسازگار می‌تواند علت کم و زیاد شدن صدای جاروبرقی باشد.

روش‌های تشخیص و برطرف‌کردن صداهای غیرمعمول

جاروبرقی هم مانند هر وسیله خانگی دیگری نیاز به مراقبت دارد تا هم طول عمر بیشتری داشته باشد و هم صدای ناهنجار تولید نکند. سرویس دوره‌ای جاروبرقی شامل تمیزکردن فیلترها، بررسی بلبرینگ‌ها، روغن‌کاری قطعات متحرک (در صورت نیاز) و چک‌کردن فن موتور می‌شود. این کار شاید در نگاه اول زمان‌بر یا هزینه‌بر به‌نظر برسد؛ اما در درازمدت به‌صرفه خواهد بود.
همچنین، برای این‌که دقیق متوجه شوید چه مشکلی عامل تولید صداست، روش‌های ساده و خانگی زیر می‌توانند کمک‌کننده باشند:

• تست مرحله به مرحله: ابتدا مخزن را خالی کنید و جاروبرقی را روشن کنید؛ اگر صدا کمتر شد، یعنی مشکل از پر بودن مخزن بوده. اگر صدا همچنان باقی بود، برس را باز کنید و تمیز کنید. مرحله به مرحله جلو بروید تا ریشه مشکل را پیدا کنید.
• شنیدن نوع صدا: اگر صدای سوت به گوش می‌رسد، احتمالاً نشتی یا گرفتگی لوله وجود دارد. اگر صدای خرخر یا جیغ می‌شنوید، ممکن است بلبرینگ‌ها یا فن موتور آسیب دیده باشند.
• بررسی قدرت مکش: وقتی صدای دستگاه بالا می‌رود؛ اما مکش ضعیف می‌شود، معمولاً فیلتر یا لوله‌ها مسدود هستند. پس همزمان با صدا، عملکرد مکش را هم در نظر بگیرید.
• توجه به لرزش: اگر دستگاه به شکل غیرعادی می‌لرزد، امکان دارد قطعه‌ای شل شده یا قطعه‌ای مثل پروانه فن دچار شکستگی باشد. در این موارد حتماً موتور و قطعات داخلی را بررسی کنید.

چرا دانستن علت کم و زیاد شدن صدای جاروبرقی مهم است؟

کم و زیاد شدن صدای جاروبرقی فقط یک اتفاق ساده نیست؛ گاهی می‌تواند نشان‌دهنده مشکلات جدی در عملکرد دستگاه باشد. وقتی جاروبرقی صدایی غیرعادی یا بلندتر از حالت معمول ایجاد می‌کند، ممکن است موتور آن تحت فشار قرار گرفته باشد و در بلندمدت به آن آسیب برسد. همچنین، صدای بیش‌ازحد می‌تواند برای گوش انسان مضر باشد و افرادی را که دچار حساسیت به صدا هستند، اذیت کند.
به نقل از سایت zerorez.com درباره علت صدای بلند جاروبرقی:

If your vacuum becomes abnormally loud, it could be faulty, and a professional needs to check on the following. Most home-use vacuum cleaners feature filters, with the regular one fitted near the canister/dust bag.
These vacuum filters collect dust, dirt, debris, and other contaminants. Over time, these contaminants block air passages, making the vacuum strain and work extra hard during cleaning, resulting in loud noise. Learn how to clean vacuum filters and wash each type (washable and non-washable) correctly to avoid damaging them. Clean the filters often to get rid of loud, irritating vacuum sounds.

اگر جاروبرقی شما بیش از حد معمول پر سروصدا شد، ممکن است دچار نقص فنی شده باشد و لازم است که یک متخصص موارد زیر را بررسی کند. اکثر جاروبرقی‌های خانگی دارای فیلترهایی هستند که معمولاً در نزدیکی مخزن یا کیسه گردوغبار قرار دارند.

این فیلترها گردوغبار، خاک، زباله و سایر آلودگی‌ها را جمع‌آوری می‌کنند. با گذشت زمان، این آلودگی‌ها می‌توانند مسیرهای جریان هوا را مسدود کنند و باعث شوند که جاروبرقی برای مکش بیشتر فشار بیاورد و با صدای بلندتری کار کند. برای جلوگیری از این مشکل، نحوه تمیز کردن فیلترهای جاروبرقی را یاد بگیرید و بین فیلترهای قابل شست‌وشو و غیرقابل شست‌وشو تفاوت قائل شوید تا آسیبی به آن‌ها وارد نشود. فیلترها را به‌طور مرتب تمیز کنید تا از سر و صدای بلند و آزاردهنده جاروبرقی جلوگیری شود.

اهمیت میزان دسی‌بل در جاروبرقی‌ها چیست؟

برای بررسی علت کم و زیاد شدن صدای جاروبرقی، اول از همه باید بدانید که دسی‌بل (dB) چیست؟ دسی‌بل واحدی است برای اندازه‌گیری شدت صدا. هرچه عدد دسی‌بل بالاتر برود، میزان صدای تولیدشده نیز بیشتر خواهد بود. برای درک بهتر، صدای یک مکالمه عادی در محدوده‌ی حدود ۶۰ دسی‌بل قرار می‌گیرد و صدای ترافیک سنگین می‌تواند به ۸۵ دسی‌بل یا حتی بیشتر برسد. وقتی جاروبرقی در محدوده ۶۰ تا ۸۰ دسی‌بل باشد، معمولاً قابل‌تحمل است؛ اما بالارفتن صدا به مرز ۸۵ دسی‌بل یا بیشتر، هم برای سلامتی گوش مضر است و هم نشانگر مشکل در قسمت‌هایی از دستگاه.

اما چرا توجه به دسی‌بل مهم است؟ اگر شما جزو افرادی باشید که ساعت‌های طولانی در خانه کار می‌کنید یا نوزاد و افراد سالمند در خانه دارید، صدای بالای جاروبرقی می‌تواند آزاردهنده و حتی خطرناک باشد. بیشتر جاروبرقی‌های خانگی در محدوده‌ی ۶۰ تا ۸۰ دسی‌بل طراحی می‌شوند؛ اما پُرشدن مخزن، گرفتگی فیلتر یا حتی خرابی بلبرینگ‌ها ممکن است صدای دستگاه را به‌شکل ناگهانی افزایش دهد.

همچنین، جاروبرقی‌های رباتیک معمولاً از موتورهای پیشرفته‌تر و فناوری کاهش صدا استفاده می‌کنند و صدای آن‌ها در برخی مدل‌ها به ۶۰ دسی‌بل یا کمتر هم می‌رسد. در نتیجه، با اطلاع از بازه‌ی دسی‌بل جاروبرقی‌تان می‌توانید تصمیم بگیرید که چه زمان نیاز به سرویس یا تعویض قطعه دارید.

سخن پایانی

هرچند وجود صدای معمولی در جاروبرقی امری طبیعی است؛ اما کم و زیاد شدن ناگهانی آن زنگ خطری برای سلامت و عملکرد دستگاه به شمار می‌آید. با رعایت نکات ساده‌ای مانند تمیز‌کردن منظم فیلترها، خالی‌کردن کیسه در زمان مناسب و توجه به نشانه‌های خرابی، می‌توانید سال‌ها از جاروبرقی خود بهترین استفاده را ببرید و زندگی را در فضایی آرام‌تر تجربه کنید.

سوال های متداول

1. آیا استفاده از جاروبرقی رباتیک در کاهش صدا تأثیر دارد؟

بله، اغلب جاروبرقی‌های رباتیک به‌دلیل موتورهای پیشرفته و سنسورهای هوشمند، صدای کمتری نسبت به مدل‌های ایستاده یا دستی تولید می‌کنند. البته بسته به برند و مدل، میزان صدا متفاوت است.

1. چه زمانی لازم است بلبرینگ‌های جاروبرقی را عوض کنیم؟

اگر هنگام روشن‌کردن دستگاه صدای جیغ یا خرخر تیز می‌شنوید و حتی بعد از تمیز‌کردن سایر قطعات صدا همچنان باقی است، احتمالاً زمان تعویض بلبرینگ‌ها رسیده. معمولاً خرابی بلبرینگ با لرزش یا صدای فلزی همراه است و اگر سریع اقدام نکنید، ممکن است به موتور هم آسیب جدی وارد شود.