یو پی اس آسانسور(UPS)، برق اضطراری یا منبع تغذیه بدون وقفه آسانسور، شیوه‌ای نوین برای نجات افراد محبوس در آسانسور هنگام قطع برق است. در این مطلب می‌توانید به خوبی با این سیستم آشنا شوید.
یو پی اس آسانسور(UPS)؛ سیستم نجات اضطراری افراد محبوس در آسانسور هنگام قطع برق
یلدا نجف نیا، کابین نیوز – از آنجا که آسانسور وسیله‌ای الکترومکانیکی است، جهت عملکرد نیازمند تغذیه از شبکه برق شهری است. در صورت قطع برق شبکه و محبوس شدن افراد در آسانسور، روش مرسوم برای نجات افراد محبوس، نجات دستی افراد با آزادسازی دستی ترمز موتور و حرکت دادن کابین از طریق گرداندن فلکه فلایویل با رعایت احتیاط لازم است. این روش علاوه بر زمان‌بر بودن، نیازمند آموزش نیز هست.
آسانسورها روزبه‌روز پیشرفته‌تر و مدرن‌تر می‌شوند. امروزه موتورهای بدون گیربکس با توجه به مزایای آن‌ها، کاربرد گسترده‌ای در آسانسورها دارند. در نتیجه استفاده از این موتورها، امکان نصب آسانسورهای بدون موتورخانه ممکن شده است. همچنین هر روز بر شمار آسانسورها افزوده میشود. لذا روش‌های مرسوم و سنتی نجات اضطراری برای این آسانسورها به دلیل عدم دسترسی به موتور کاربردی ندارند. یو پی اس آسانسور(UPS)، برق اضطراری یا منبع تغذیه بدون وقفه آسانسور، شیوه نوین برای حل این مشکل است. با ما همراه باشید تا با انواع UPS آسانسور و نحوه عملکرد آن بیشتر آشنا شوید.
یو پی اس آسانسور(UPS) چیست؟
Uninterruptible Power Supply با نام مخفف UPS، به معنای منبع تغذیه بدون وقفه است. UPS یک منبع تغذیه الکترونیکی است که وظیفه اصلی آن، تأمین توان مورد نیاز بار مصرفی بدون وقفه است. به عبارت دیگر، سیستم یو پی اس آسانسور به عنوان منبع توان بدون وقفه با استفاده از انرژی ذخیره شده در باتری، برق مورد نیاز تجهیزات مصرف کننده را تأمین می‌نماید.
UPS آسانسور دستگاهی برای حل مشکلات پشتیبانی آسانسور در مواقع قطعی برق است. این سیستم با توجه به چند عامل مهم، طراحی و تولید میشود. از جمله:
- مدت زمان قطعی برق
- تعداد دفعات قطع برق
- ظرفیت آسانسور و توان موتور
- نوع آسانسور
- کاربری ساختمان محل نصب آسانسور(مسکونی یا تجاری)
در تمامی آسانسورهای منصوبه در ساختمان‌های مسکونی، تجاری و صنعتی امکان قطع برق وجود دارد. لذا تعبیه یو پی اس برای آسانسور، دیگر جنبه امکانات اضافی را ندارد و یک تجهیز ضروری تلقی میشود. هر زمان شبکه برق قطع شود، این قطعه به صورت خودکار به باتری متصل میشود و چنانچه منبع اصلی برق مجدد وصل شود، UPS آسانسور نیز به صورت خودکار به شبکه متصل میشود و باتری مجدد شارژ خواهد شد. عملکرد یو پی اس در زمان قطع برق شبکه، در کمتر از چند ثانیه انجام شده و در صورت فعال شدن، کابین آسانسور را به صورت خودکار به نزدیک‌ترین طبقه می‌رساند و ضمن توقف، درب آسانسور را به صورت خودکار باز می‌کند.
اشکال مورد استفاده یو پی اس در آسانسور
UPSها به دو شکل در آسانسور به کار می‌روند که در ادامه توضیح داده شده‌اند.
UPS با توان پایین
UPS با توان پایین، توانایی تأمین برق موتور آسانسور و درایو را نداشته و فقط امکان تأمین برق روشنایی کابین آسانسور، مکانیزم بازکننده درب کابین و سیستم هشداردهنده در آسانسور را داراست. این نوع UPS در آسانسورهای هیدرولیکی، شیر الکتریکی تخلیه جک را فعال می‌نماید. با قطع برق شبکه، UPS توان پایین وارد مدار شده و با تأمین برق بخش‌های ذکر شده، کابین را به نزدیک‌ترین طبقه هدایت می‌کند و پس از توقف کابین در طبقه موردنظر، درب کابین باز میشود.
UPS با توان بالا
طراحی UPSهای با توان بالا به گونه‌ای است که توان و قابلیت راه اندازی موتور الکتریکی و همچنین تأمین برق تمام تجهیزات کابین آسانسور در زمان قطع برق را دارد.
انواع UPS
UPSها با توجه به فناوری به کار رفته در آن‌ها به سه دسته اصلی تقسیم می‌شوند:
یو پی اس آفلاین(Offline)
UPS آفلاین تنها زمانی فعال میشود که منبع تغذیه اصلی یا برق شهر قطع شود. در این حالت آسانسور سریعاً انرژی مورد نیاز خود را از باتری UPS تأمین خواهد کرد.
بیشتر بخوانید:
مزایای UPS آفلاین
- قیمت پایین
- اندازه کوچک
- طراحی ساده
معایب UPS آفلاین
- عدم ایزولاسیون واقعی بار از سیستم توزیع برق اصلی
- زمان سوئیچینگ زیاد
- عدم تنظیم ولتاژ و فرکانس خروجی
- عدم تنظیم فرکانس خروجی که به تغذیه اصلی ورودی AC بستگی دارد
- این نوع UPS فقط در توان پایین(کمتر از 6KVA) استفاده میشود
UPS آنلاین(Online)
در حالت عادی، خروجی در UPS آنلاین پس از تصحیح ورودی یعنی پاکسازی ورودی از نویز و احیاناً سطح ولتاژ ورودی انجام می‌پذیرد. تنها در مواقعی چون بروز نقص فنی، Over Load و افزایش خارج از محدوده دما، UPS به حالت By Pass می‌رود. عیب این نوع UPSها قیمت بالای آن‌ها است که با وجود مزایای زیاد آن، قابل جبران و چشم پوشی است.
مزایای UPS آنلاین
- حفاظت پیوسته بار از طریق اینورتر فراهم میشود، خواه تغذیه بار از ورودی AC باشد یا از باتری.
- ایزولاسیون بار از سیستم توزیع برق و در نتیجه حذف نوسانات جریان و ولتاژ اضافه در سمت بار.
- دامنه وسیع ولتاژ ورودی و تنظیم دقیق ولتاژ خروجی.
- تنظیم دقیق فرکانس ورودی و امکان عملکرد UPS به عنوان مبدل فرکانس با غیرفعال کردن سوئیچ استاتیک.
- سطوح کارایی بالا تحت شرایط حالت گذار و حالت دائم.
- انتقال آنی به حالت انرژی ذخیره شده در هنگام بروز خرابی در منبع تغذیه AC.
- انتقال بدون وقفه به حالت بای‌پس.
UPS لاین اینتراکتیو(Line Interactive)
هرگاه شما داده‌های بسیار مهم در اختیار دارید، جهت نگهداری از آن‌ها و جلوگیری از آسیب به داده‌ها در اثر نوسانات برق، می‌توان از UPS لاین اینتراکتیو استفاده کرد. این مدل UPS همیشه روشن است. هنگامی که ولتاژ ورودی در محدوده مجاز باشد، به شارژ خواهد پرداخت و در صورت بروز نوسانات، برق توسط باتری‌ها تأمین شده تا مشکل نوسان برطرف گردد. با این روش کمترین آسیب به آسانسور وارد خواهد شد.
اجزای تشکیل دهنده یو پی اس آسانسور
UPSها از چهار بخش اصلی تشکیل شده‌اند:
باتری
از مهم‌ترین اجزای هر UPS، باتری آن است. در هنگام قطع برق، باتری انرژی را به مصرف کننده می‌رساند. علاوه بر این در برخی UPSها، در هنگام وجود نوسانات بیش از حد مجاز، از باتری برای تأمین انرژی استفاده میشود تا کمترین آسیب به دستگاه وارد شود.
رکتیفایر یا یکسوساز
رکتیفایر در UPS، وظیفه تبدیل جریان متناوب به جریان مستقیم را برعهده دارد.
سوئیچ
سوئیچ استاتیک انتقال خودکار خروجی اینورتر را به منبع متناوب در صورت خرابی اینورتر فراهم می‌کند. زمان انتقال از سوئیچ استاتیک باید در هنگام انتخاب یک UPS ارزیابی شود. یک سوئیچ استاتیک باید حداکثر زمان انتقال چهار میلی ثانیه برای بارهای بحرانی عادی داشته باشد. اکثر سوئیچ‌های استاتیک همراه با یک یو پی اس به عنوان یکی از تجهیزات عرضه میشود.
مبدل DC به AC یا اینورتر
برخلاف رکتیفایر، اینورتر وظیفه تبدیل جریان مستقیم به جریان متناوب را برعهده دارد و خروجی آن متناسب با برق شبکه شهر است.
ویژگی‌های عمومی UPSها
- UPSها کاملاً خودکار بوده و جهت راه اندازی در زمان قطع برق، نیازی به دخالت دستی ندارند.
- ابعاد UPS به گونه‌ای است که می‌توان آن را در هر مکانی قرار داد.
- باتری UPS مستقیماً از برق شهر شارژ میشود و خطری ندارد.
- UPSها برخلاف ژنراتورها فاقد آلودگی صوتی و آلودگی هوا هستند.
- در هنگام قطع برق، انرژی مورد نیاز آسانسور را تأمین می‌کنند.
- مدت زمان کارکرد آسانسور پس از قطع جریان منبع اصلی برق، بستگی به توان و ظرفیت باتری‌ها دارد.
نکاتی در رابطه با استفاده از UPS
- استفاده از سیستم نجات اضطراری خودکار در هنگام قطع برق، برای آسانسورهای با موتور بدون گیربکس(گیرلس) الزامیست و برای سایر آسانسورها نیز اکیداً پیشنهاد میشود.
- سیستم نجات اضطراری خودکار یا UPS در آسانسورها، تنها در صورت قطع برق شبکه اصلی باید فعال شود و در صورت قطع کلید اصلی آسانسور(کلید 1-0) نباید فعال گردد. همچنین این سیستم در صورتی که آسانسور در وضعیت بازرسی یا رویزیون باشد، حتی با قطع برق شبکه نیز نباید فعال شود.
- UPS نباید هیچ یک از قسمت‌های مدار ایمنی آسانسور از جمله قفل و کنتاکت درب‌ها، کلیدهای توقف دستی، میکروسوئیچ‌های ایمنی و … را از مدار خارج کند.
- UPS باید کابین را با سرعت کنترل شده توسط درایو فرکانس و ولتاژ متغیر(3VF) به یکی از نزدیک‌ترین طبقات برساند و پس از توقف در تراز طبقه، امکان باز شدن درب یا درب‌های کابین باید فراهم شود.
جمع بندی
با توجه به موارد ذکر شده، استفاده از UPS در آسانسور جهت جلوگیری از محبوس شدن افراد در کابین در اثر قطع برق و رفع این نگرانی برای استفاده‌کنندگان از آسانسور بسیار لازم و ضروری است. بسته به نوع و شرایط آسانسور، یکی از انواع UPS، قابل انتخاب است. نکته مهم در مورد استفاده از UPS این است که این قطعه نیز مانند سایر قطعات آسانسور نیازمند بازدیدهای دوره‌ای و سرویس و نگهداری به منظور حفظ کارایی و اثربخشی است. لذا انجام تست‌ها و بازدیدهای دوره‌ای UPS، لازم و ضروری است.
مطالب مرتبط
مطالب اخیر
