آسانسور کارگاهی؛ دستگاهی مطمئن جهت حمل و نقل مصالح و کارگران در ساختمان‌های مرتفع

یلدا نجف نیا، کابین نیوز – مطمئناً در مواجه با ساختمان­‌های بلند مرتبه در حال ساخت، به این موضوع فکر کرده‌­اید که کارگران چگونه بین طبقات تردد داشته و مصالح ساختمانی را جابه‌­جا می­‌کنند؟ بالابرهای کارگاهی و جرثقیل­‌های برجی، در بحث انتقال بار و مصالح ساختمانی به داخل طبقات، پس از ساخت اسکلت و سقف ساختمان، نقش به سزایی ایفا می­‌کنند. آسانسور کارگاهی وسیله‌­ای است که برای حمل و نقل افراد و مصالح ساختمانی به مکان­‌های مرتفع استفاده می‌­شود. این آسانسورها در واقع نوعی بالابر هستند که با پیشرفت تکنولوژی جهت جابه‌­جایی کارگران، مهندسان و حمل انواع مصالح مورد استفاده قرار می‌­گیرند. در این مقاله قصد داریم تا شما را بیشتر با بالابر کارگاهی و کاربرد آن آشنا کنیم. با ما همراه باشید.

آسانسور کارگاهی چیست؟

بالابر کارگاهی بر روی دکل در بیرون ساختمان‌­های مرتفع در حال احداث نصب می‌‌شود. این آسانسور متناسب با ظرفیت، ارتفاع پروژه و تقاضای کاربر در ابعاد و ظرفیت­‌های مختلف ساخته می­‌شود. حرکت متداول در این نوع آسانسور رک و پینیون است که به کمک این سیستم، انتقال بین طبقات انجام می­‌شود.

اجزای بالابر کارگاهی

1. برج دکل
2. سیستم محرکه
3. کابین
4. قفس یا ساختار فلزی نگهدارنده کابین
5. ورق گالوانیزه کف
6. محفظه فرود
7. تابلو برق
8. حفاظ روی کابین
9. نرده امگا یا درب کابین
10. درب ورودی

معرفی قطعات ایمنی آسانسور کارگاهی

این آسانسور، در مکان­‌های پر تردد مورد استفاده قرار گرفته و وظیفه قطعات آن، کارکرد مناسب با یکدیگر و کمک به حمل و نقل و جابه­‌جایی کالاهای سنگین است. بنابراین ایجاد ایمنی برای کارگران، مهندسان و ایمنی بار از اهمیت ویژه­ای برخوردار است. مهم­ترین تجهیزات ایمنی که در ایمنی آسانسور نقش اساسی دارند، شامل موارد زیر هستند.

• حفاظ اطراف اتاقک آسانسور
• نرده ایمنی(نرده امگا)
• سوئیچ­‌های ایمنی(لمینت سوئیچ)
• قطعه محدود کننده انتهای مسیر حرکت آسانسور
• پاراشوت

حفاظ اطراف اتاقک آسانسور

حفاظ اطراف اتاقک آسانسور از ورود افراد متفرقه به محوطه بالابر کارگاهی جلوگیری می‌­کند.

نرده ایمنی(نرده امگا)

نرده امگا در قسمت ورودی و خروجی آسانسور در هر طبقه نصب شده و با باز و بسته شدن، مانع از اجسام و اشخاص به مسیر عبور می‌­شود. همچنین این نرده­‌ها در هنگام حرکت بالابر کارگاهی در بین طبقات بسته هستند و مانع از سقوط افراد یا اجسام می‌­شوند.

سوئیچ­‌های ایمنی(لمینت سوئیچ)

سوئیچ‌­های ایمنی در ابتدا و انتهای مسیر و همچنین بر روی درب ورودی کابین نصب می‌شوند. نصب این سوئیچ‌ها باعث محدود شدن مسیر حرکت بین دو سوئیچ نصب شده، جلوگیری از سقوط آسانسور و بروز حادثه در آسانسور می‌شود.

قطعه محدود کننده انتهای مسیر حرکت آسانسور

محدود کننده انتهای مسیر حرکت، در زمان عمل نکردن سوئیچ ایمنی، به صورت مکانیکی باعث اتمام حرکت بالابر کارگاهی در انتهای ریل شده و باعث جلوگیری از خارج شدن دستگاه از بالای مسیر می‌­شود و نقش مهمی در عدم سقوط کابین دارد.

بیشتر بخوانید:

• همه چیز درباره آسانسور خودروبر | ضوابط، ابعاد و قیمت
• آشنایی بیشتر با انواع موتورهای الکتریکی مورد استفاده در صنعت آسانسور

پاراشوت

پاراشوت وظیفه جلوگیری از سقوط بالابر کارگاهی را برعهده دارد. پس از نصب آسانسور، پاراشوت باید توسط توسط متخصصین جهت اطمینان از نحوه صحیح عملکرد آن چک شود.

انواع آسانسور کارگاهی براساس سازه

در حالت کلی آسانسورهای کارگاهی بر اساس سازه و حمل و نقل به دو دسته ثابت و متحرک تقسیم می­‌شوند که در ادامه توضیح داده شده‌­اند.

آسانسور کارگاهی ثابت

بالابر کارگاهی ثابت جهت نصب بر روی پروژه، به چاهک و چاله آسانسور نیاز دارد و معمولاً پس از اتمام پروژه، آسانسور معمولی و اصلی سازه در این چاهک نصب می‌­شود. این نوع آسانسور با استفاده از جک‌­های هیدرولیکی قوی، قابلیت افزایش قدرت را دارد. همچنین این آسانسورها به جهت اینکه تجهیزات ایمنی بسیار زیادی در تولیدشان استفاده می‌­شود، از ایمنی بسیار بالایی برخوردارند. آسانسورهای کارگاهی ثابت در صنایع مختلفی مانند دکل­‌های انتقال، پل­‌ها، تونل­‌ها، سیلوها، نیروگاه‌­ها، دکل‌­های ارتباطی و … کاربرد دارند. این آسانسور انواع مختلفی دارد که در ادامه به آن پرداخته شده است.

آسانسور کارگاهی ثابت آکاردئونی

در آسانسور کارگاهی ثابت آکاردئونی، نیروی محرکه بالابرنده از طریق موتورهای برق، دیزلی یا بنزینی تأمین می‌شود. این نیرو از طریق جک­‌های هیدرولیک به قیچی­‌های متصل به زیر کابین منتقل می‌شود و به این ترتیب افزایش ارتفاع با باز و بسته شدن قیچی‌­های مذکور انجام می­‌شود.

آسانسور کارگاهی ثابت زنجیری

آسانسور کارگاهی ثابت زنجیری بیشتر در طبقات ساختمان و یا پشت بام‌­ها نصب می‌شود و با استفاده از قرقره یا موتور الکتریکی، بار را به بالا می‌­کشند. ظرفیت و قیمت این نوع آسانسور نسبت به انواع دیگر بالابر کارگاهی ثابت، کمتر است. این آسانسور دو نوع دستی و برقی دارد که عملکرد و قدرت نوع برقی آن بیشتر از  نوع دستی است.

آسانسور کارگاهی ثابت هیدرولیک جک مستقیم

در آسانسور کارگاهی ثابت هیدرولیک جک مستقیم، جک هیدرولیکی به صورت مستقیم و بدون واسطه به کابین متصل است و وظیفه بالا بردن کابین را برعهده دارد. جک مستقیم در این نوع آسانسورها، به دو صورت جک مستقیم مرکزی یا جک مستقیم از بغل به کابین متصل می­‌شود. این آسانسور ظرفیت حمل بار بیشتری نسبت به دیگر آسانسورهای کارگاهی ثابت دارد و همچنین می­‌توان با اضافه کردن جک در آن‌­ها، ظرفیت آسانسور را افزایش داد.

آسانسور کارگاهی متحرک

آسانسور کارگاهی متحرک(سیار) جهت نصب بر روی پروژه، نیازی به چاهک و چاله آسانسور ندارد و در هر مکان و پروژه‌­ای به کار برده می‌­شود. این نوع آسانسورها برای جابه‌­جایی اجسام سنگین و بیشتر در صنعت ساختمان کاربرد دارند. آسانسور کارگاهی متحرک براساس نوع جابه­‌جایی دارای دو نوع جابه­‌جایی عمودی و جابه‌­جایی عمودی-افقی است. همچنین این نوع آسانسور از لحاظ کاربرد دارای سه نوع آسانسور کارگاهی متحرک ترنس تریلر، آکاردئونی و کشویی است. در ادامه به توضیح کامل انواع این آسانسور از لحاظ جابه‌­جایی و کاربرد پرداخته‌­ایم.

آسانسور کارگاهی متحرک با جابه­‌جایی عمودی

آسانسورهای کارگاهی متحرک با جابه‌­جایی عمودی بیشتر برای کار در ارتفاعات مانند تعویض چراغ­‌های دکل­‌ها، پاک کردن شیشه­‌های برج­‌ها و … استفاده شده و حرکت آن‌­ها مانند آسانسورهای معمولی به صورت عمودی است و با بالا و پایین رفتن موجب جابه­‌جایی بار یا نفرات می­‌شوند.

آسانسور کارگاهی متحرک جابه‌­جایی عمودی-افقی

همان­طور که از نام این آسانسور پیداست، به دو صورت عمودی و افقی جابه‌­جا می­شود. به این صورت که بار را بر روی سطح زمین به صورت افقی جابه­‌جا می­‌کند و سپس به صورت عمودی بار را به بالا منتقل می­‌کند. این نوع آسانسور بیشتر در انتقال و حمل بارهای سنگین در کارگاه­‌ها، کارخانجات و … استفاده می­‌شود.

آسانسور کارگاهی متحرک ترنس تریلر

آسانسور کارگاهی متحرک ترنس تریلر دارای چهار رینگ در چهار طرف است که به وسیله سیستم چرخ لاستیکی،  قابلیت حرکت در جهت‌­های مختلف را دارد. از این نوع آسانسور برای جابه­‌جایی بارهای بسیار حجیم و سنگین استفاده می‌­شود.

آسانسور کارگاهی متحرک آکاردئونی

در آسانسور کارگاهی متحرک آکاردئونی، جک در قسمت پایین کابین نصب شده و مجهز به چرخ‌­های صنعتی ساده و ترمز­دار بوده و جابه­‌جایی بار به صورت عمودی انجام می­‌شود. این نوع آسانسور از جمله آسانسورهای کارگاهی متحرک سبک به شمار می‌­رود.

آسانسور کارگاهی متحرک کشویی

آسانسور کارگاهی متحرک کشویی از جمله بهترین نوع آسانسور متحرک بوده و جزو آسانسورهای سبک به شمار می­‌رود. در ساخت این نوع آسانسور، از مفصل­‌های متحرک استفاده شده است.

مراحل نصب آسانسور کارگاهی

• پایه­‌های تثبیت بالابر کارگاهی بر روی فونداسیون مستقر شده و به وسیله رول بولت­‌ها درون فونداسیون تثبیت می‌­شوند.
• تعدادی سکشن بر روی پایه­‌های تثبیت به کمک پیچ و مهره نصب می‌­شود.
• کابین بالابر کارگاهی بر روی پایه‌­ها نصب شده و موتور و گیربکس­‌ها روی کابین نصب می­‌شود و دوباره تعدادی سکشن بر روی سکشن­‌های قبلی اضافه می­‌شود.
• سکشن­‌های نصب شده اولیه انکراژ شده و یک عدد کابل­‌گیر بر روی سکشن آسانسور کارگاهی نصب می‌­شود.
• 10 عدد سکشن نیز دوباره به سکشن­‌های قبلی اضافه شده و انکراژ می­‌شود.
• کابل­‌گیر دوم نیز بر روی بالابر کارگاهی نصب شده و تابلو برق و اتصالات جهت راه‌­اندازی بر روی کابین نصب می­‌شود.
• جهت حرکت کابین در ارتفاع، سکشن­‌ها تا ارتفاع مورد­نظر نصب شده و Stopper مکانیکی حد بالا بر روی سکشن بسته می­‌شود.
• در انتهای کار، میکروسوئیچ­‌ها را بر روی کابین نصب کرده و آن­ها را تنظیم می‌­نماییم.
• جهت افزایش ایمنی، فنرهایی در زیر کابین بالابر کارگاهی نصب شده و هندریل­‌های بالای کابین بسته می­‌شود.

مزایای بالابر کارگاهی

• افزایش روند سرعت پروژه
• کاهش هزینه‌­های پروژه
• جا­به‌­جایی ایمن افراد و مصالح بین طبقات سازه در حال ساخت
• طراحی ظرفیت به صورت Over Load جهت افزایش ایمنی

سخن پایانی 

امروزه خرید آسانسور کارگاهی به دلیل ایمنی بالا، افزایش سرعت انجام کار و صرفه­‌جویی در هزینه‌­های پروژه، برای پروژه‌­های ساختمانی یکی از الزمات ساخت و ساز به حساب می‌­آید. این آسانسورها، تجهیز شده و یا کامل شده بالابرها بوده که در گذشته در معماری بناهای قدیمی مورد استفاده قرار می­‌گرفتند. آسانسورهای کارگاهی در پروژه‌­های شهرسازی، سد سازی، ساخت معادن، بنادر، برج­‌ها و… مورد استفاده قرار می­‌گیرند. با توجه به متفاوت بودن آسانسورهای کارگاهی، لازم است تا قبل از خرید این دستگاه، انواع آن را مورد بررسی قرار داده و دستگاه متناسب با سازه موردنظر خود را تهیه کنید تا بهترین عملکرد را داشته باشد.